IWA yn Lawnsio adran Menywod

Echnos mynychais noson lawnsio menywod IWA oedd yn cyflwyno adroddiad newydd “Mas Critigol” Effaith a dyfodol cynrychiolaeth menywod yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru. Tipyn o lond ceg - ond fela ma’ merched ynte?!

Cafwyd pwt o araith gan gynrychiolydd o’r prif Bleidiau, gyda Carwyn Jones ar ran y Blaid Lafur, Jocelyn Davies ar ran Plaid Cymru, Nick Bourne ar ran y Ceidwadwyr a Kirsty ar ran y Democratiaid Rhyddfrydol.

Canlyniad y noson yn syml oedd nad oedd merched yn sefyll fel ymgeiswyr ac felly yn achosi diffyg cyd bwysedd cynrychiolaeth yng Nghymru. Nid dim ond menywod wrth gwrs sydd â diffyg cynrychiolaeth deg, mae lleiafrifoedd ethnig heb gynrychiolaeth sy’n adlewyrchu’r boblogaeth. Ond menywod oedd prif destun y noson.

Daeth hi’n amlwg na fyddai na ateb i’r cwestiwn mawr ar sut i godi nifer y merched etholedig yn y Cynulliad, ond cafwyd trafodaeth ddifyr. Daeth consensws nad oedd y term anffafriaeth bositif “positive discrimination” yn gweithio ac yn annealladwy i’r rhan fwyaf o etholwyr. Yn fy nhyb i mae’n ‘chydig o oxymoron, sut allai unrhyw fath o anffafriaeth fod yn bositif? Felly awgrymodd Carwyn Jones ein bod yn defnyddio’r term “positive action” gweithred bositif. Ie, iawn ond ai dim ond siarad nonsens, meddal, di ystyr yw hyn? Y gwir amdani yw bod rhaid taclo’r broblem yma ar lawr gwlad. Dyma yn fy marn i yw’r lle gorau i hybu merched i sefyll mewn etholaeth, sir, tref neu bentref. Yn bersonol credaf nad yw rhoi blaenoriaeth i ferched ar ben unrhyw restr mewn etholaeth yn gwneud llawer i hunan hyder merched ac yn sicr ni fuaswn i yn hapus iawn o gael fy rhoi ar ben rhestr a neb wedi pleidleisio i mi fod yno.

Mae’n rhaid egin cymorth a help i ferched o’r cychwyn cyntaf, boed yn ymweliad cyntaf i’r pwyllgor etholaeth neu wrth gynnig helpu taflennu, gallaf ddweud o brofiad bod eistedd mewn neuadd bentref yn llawn o ddynion mewn teis yn siarad am bwnc am faterion nad oes gen i syniad amdanyn nhw yn ‘sgeri’ iawn.

Mae hi’n ddyletswydd ar aelodau o bob haen Pleidiau gwleidyddol wneud yn siŵr nad yw merched yn dod ar draws unrhyw anffafriaeth a bod cymorth, anogaeth ac yn fwy na dim hyder yn cael ei hybu i unrhyw ferch sydd a’i phryd ar sefyll fel ymgeisydd.

Dyma 'chydig o ferched Plaid!